Auteursrecht valt onder intellectuele-eigendomsrechten net als merkrechten, handelsnaamrechten, databankrechten, modelrechten en octrooien. Verwant aan die rechten zijn rechten als portretrechten en rechten op domeinnamen.
Wat is auteursrecht?
Onder auteursrecht wordt verstaan het exclusieve recht van een maker op een werk van letterkunde, wetenschap of kunst om dat werk openbaar te maken of te vermenigvuldigen. Onder openbaar maken valt bijvoorbeeld het publiceren van een boek of het opvoeren van een toneelstuk. Onder verveelvoudigen valt bijvoorbeeld het kopiëren van een CD of het vertalen van een boek. Bij een filmproductie kunnen er verschillende makers zijn van het auteursrechtelijk werk. Al deze makers worden geacht het recht op openbaarmaking en vermenigvuldiging van de film over te hebben gedragen aan de producent van de film. De producent betaalt daarvoor een (billijke) bijdrage aan de makers. Er moeten aparte regels worden gemaakt voor degene die de muziek bij een film maakt.
Wanneer is er sprake van auteursrecht?
U kunt geen auteursrecht hebben op een ‘idee’ of een ‘stijl’. Als een werk een ‘eigen oorspronkelijk karakter’ en het ‘persoonlijke stempel van de maker’ heeft dan is er pas sprake van auteursrecht. Met een ‘eigen oorspronkelijk karakter’ wordt bedoeld dat het werk geen overeenkomsten mag hebben met een ander werk. Met een ‘persoonlijk stempel’ wordt bedoeld dat duidelijk is dat het werk het resultaat is van de creatieve keuzes van de maker.
Vanaf het moment dat het werk wordt gemaakt komt het auteursrecht toe aan de maker van dat werk. Auteursrecht ontstaat vanzelf en hoeft niet geregistreerd te worden. Op elk werk, dus ook een schilderij dat u thuis maakt, met een eigen oorspronkelijk karakter én dat het stempel van de maker draagt, rust auteursrecht. Wanneer een werk echter té eenvoudig is kan hierop geen auteursrecht rusten.
Auteursrechthebbende en persoonlijkheidsrechten
Als auteursrechthebbende heeft u, alleen op de manier die bedoeld is zoals hierboven beschreven, het alleenrecht om uw werk openbaar te maken en bovendien het alleenrecht om het te verveelvoudigen. Natuurlijk met uitzondering zoals bij de wet gesteld. U heeft ook persoonlijkheidsrechten. Persoonlijkheidsrechten blijven, ook wanneer u ervoor kiest om uw werk te verkopen, op het werk blijven rusten. U kunt, door deze persoonlijkheidsrechten nog steeds invloed uitoefenen op uw werk zo kunt u bijvoorbeeld:
· eisen dat uw naam bij het werk wordt vermeld als maker van het werk
· u verzetten tegen wijzigingen in ongepaste vorm of context die worden aangebracht door anderen
· de door u nodig geachte wijzigingen aanbrengen in uw werk
Wat is auteursrecht inbreuk?
Auteursrecht inbreuk vindt plaats als iemand anders uw werk, waar auteursrecht op rust, openbaar maakt of vermenigvuldigd, zonder dat u hiervoor toestemming hebt gegeven. Het is dus verboden om bijvoorbeeld
· foto’s die u heeft gemaakt zonder toestemming op internet te zetten. Die foto zou wel mogen worden geplaatst als deze wordt gebruikt bij een bepaald citaat en verkleind wordt getoond
· zonder toestemming van de schrijver van een bepaald boek mag er van dat boek géén film worden gemaakt.
Wat is een licentieovereenkomst auteursrecht en wanneer wordt dit gebruikt?
Met het opstellen van een licentieovereenkomst auteursrecht regelt u het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken. U kunt uw werk dan (tijdelijk) overdragen aan een andere partij, bijvoorbeeld een filmproducent. Het auteursrecht blijft eigendom van de licentiegever en de licentienemer krijgt alleen toestemming om het werk van de licentiegever te gebruiken voor een bepaalde tijd of in een bepaald geval. In de licentieovereenkomst legt u bijvoorbeeld afspraken vast over een licentievergoeding, het gebied waar het werk gebruikt mag worden en de looptijd van de licentie. Een licentieovereenkomst auteursrecht moet schriftelijk worden vastgelegd.
Auteursrecht kan worden verkocht of vererfd
Zoals gezegd is degene die auteursrecht heeft, degene die het alleenrecht heeft om het werk openbaar te maken of te vermenigvuldigen. Auteursrecht kan worden verkocht of vererfd, waarbij degene die koopt of erft de nieuwe auteursrechthebbende is van dat werk. Iedereen die een werk, waarop auteursrecht rust, wil kopiëren of op internet wil plaatsen heeft hiervoor toestemming nodig van de rechthebbende. De persoonlijkheidsrechten blijven echter altijd in handen van de oorspronkelijke auteur, ook als de auteursrechten van het werk worden verkocht of vererfd. Er kan, door de auteur, wel afstand worden gedaan van de persoonlijkheidsrechten, maar dat moet worden vastgelegd in een testament.
Inbreuk op auteursrechten
Wanneer iemand zonder toestemming uw werk openbaar maakt of vermenigvuldigd is er sprake van inbreuk op auteursrechten. U kunt zich, als rechthebbende, verzetten tegen inbreuk of het vermoeden van inbreuk op auteursrechten. Zelfs als u uw auteursrechten heeft verkocht kunt u zich, als rechtmatige eigenaar, op grond van persoonlijkheidsrechten, verzetten tegen (dreigende) inbreuk. U kunt dan via de rechter verspreiding of vermenigvuldiging van uw werk verbieden en eventueel vragen om een vergoeding van de geleden schade. Bij opzettelijke inbreuk kan het Openbaar Ministerie overgaan tot strafrechtelijke vervolging.
Bij (dreigende) schending van auteursrechten kunt u een advocaat inschakelen
Als u denkt dat er, zonder uw toestemming, werk van u wordt gekopieerd, op het internet is gezet, of op een andere manier openbaar is gemaakt, dan kunt u het beste direct een advocaat inschakelen. Liefst één die bekend is met Intellectuele-eigendomsrechten en met name met auteursrechten zoals VWS advocaten. Wij kunnen voor u een ‘staakt en gestaakt houden’ brief schrijven waarin wordt geëist dat degene, die inbreuk maakt op uw auteursrechten, staakt met deze handelingen. Een brief, geschreven door een advocaat, maakt vaak meer indruk dan een eigen geschreven brief. Helpt dit niet dan volgt een sommatie en vervolgens bestaat de mogelijkheid om een kort geding aan te spannen. In al deze gevallen kan VWS advocaten u bijstaan.
U kunt altijd vrijblijvend contact opnemen met VWS advocaten als u meer wilt weten, advies wilt of hulp nodig heeft bij inbreuk op auteursrechten.