Wat is auteursrecht?
Onder auteursrecht wordt verstaan: het recht van de maker van een werk, bijvoorbeeld van letterkunde, wetenschap of kunst, of van de rechtverkrijgende van de maker, om dit werk openbaar te maken en te verveelvoudigen, behalve de beperkingen die de wet hieraan stelt. Dit staat in Artikel 1 van de Auteurswet. Auteursrecht wordt ook wel ‘copyright’ genoemd.
Auteursrecht beschermt iedereen die werken maakt
Het auteursrecht is in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat iemand anders niet zo maar met “iets wat een ander gemaakt heeft” kan gaan pronken. Iedereen die werken maakt, is auteursrechtelijk beschermd. Degene die het werk heeft gemaakt (auteur) is de enige die beslist over hoe en waar zijn werk wordt toegepast of verspreidt. Het auteursrecht zorgt voor bescherming van de werken van een auteur tegen misbruik door anderen. Op het moment dat een auteur een werk heeft gemaakt is dit werk auteursrechtelijk beschermd. Hiervoor hoeft de auteur niets te doen, er zijn dus geen formaliteiten nodig, er hoeft niets aangevraagd of geregistreerd te worden om het auteursrecht te krijgen. Wanneer een werk nog niet helemaal af, maar wel origineel is, berust hier al auteursrecht op.
Auteursrecht kan worden verkocht of vererfd
Auteursrecht kan verkocht of vererfd worden waarna degene die het auteursrecht koopt of erft de nieuwe auteursrechthebbende is van het werk. Degene die auteursrecht heeft, is degene die het alleenrecht heeft om:
- Het werk openbaar te maken
- Het werk te vermenigvuldigen
Wanneer iemand anders het werk wil kopiëren of bijvoorbeeld op internet wil plaatsen moet die persoon toestemming krijgen van de rechthebbende persoon. Elke auteur krijgt voor zijn gemaakte werk ook persoonlijkheidsrechten. Daarmee krijgt de auteur het recht op naamsvermelding en het recht om zich tegen aantasting van het werk te verzetten. Persoonlijkheidsrechten worden ook wel ‘morele rechten’ genoemd. Persoonlijkheidsrechten blijven altijd in handen van de oorspronkelijke auteur, ook al zijn de auteursrechten verkocht of vererfd. De auteur kan wel afstand doen van persoonlijkheidsrechten of in zijn testament aangeven welke persoon of instelling na zijn dood de persoonlijkheidsrechten verkrijgt.
Wat is intellectueel eigendomsrecht?
Intellectueel eigendomsrecht (IE) is de verzamelnaam voor rechten op intellectuele creaties. Onder het IE-recht vallen onder andere het merkenrecht, het modellenrecht, het kwekersrecht, het auteursrecht, het handelsnaamrecht en het octrooirecht. Deze rechten zijn vastgelegd in de Nederlandse en internationale wetgeving en beschermen de maker van een creatie tegen onrechtmatig kopiëren, verspreiding of gebruik hiervan zonder toestemming van die maker.
Wanneer is er sprake van inbreuk auteursrechten?
De maker van een werk zoals een boek, een beeld, software, een foto, een video of een logo heeft daar auteursrechten op. Tegen (dreigende) inbreuk kan een rechthebbende zich verzetten. Er kan sprake zijn van inbreuk auteursrechten als iemand zonder toestemming dit werk gebruikt, vertoont of vermenigvuldigt. Zelfs als het auteursrecht is verkocht kan de rechtmatige maker optreden tegen (dreigende) inbreuk omdat zijn of haar persoonlijkheidsrechten worden geschonden. Wanneer grootschalige inbreuk op auteursrechten wordt gepleegd wordt dat vaak ‘piraterij’ genoemd. Wanneer u vindt dat er, zonder uw toestemming, werk is gekopieerd, op het internet is gezet of verspreidt dan kunt u via de rechter verdere verspreiding van uw werk verbieden. Naast het verbieden van verspreiding kunt u ook vragen om een vergoeding voor de geleden schade.
Wanneer volgt strafrechtelijke vervolging bij inbreuken?
Bij opzettelijke inbreuken kan het Openbaar Ministerie overgaan tot strafrechtelijke vervolging. Er zijn inbreuken die als misdrijf worden beschouwd en de rechter kan, naast een geldbedrag van maximaal € 87.000,- dan ook een gevangenisstraf opleggen van maximaal vier jaar. In dat geval moet er wel sprake zijn van bedrijfsmatige grootschalige inbreuken waarmee maatschappelijk belang is gemoeid. Hierbij is het wel zo dat makers van auteursrechtelijk beschermd werk of hun rechtverkrijgenden, zelf via de civiele rechter, hun rechten moeten beschermen.
Schakel bij (dreigende) inbreuk een advocaat in
Gerechtelijke procedures duren lang en gaan gepaard met hoge kosten. Wanneer u vindt dat er, zonder uw toestemming, werk is gekopieerd of op het internet is gezet en u wilt tot handhaving overgaan dan kunt u het beste een advocaat inschakelen die alles weet van intellectuele-eigendomsrechten. Zo kan die advocaat voor u een brief tot staken en gestaakt houden, schrijven. Dit is de eerste en minst verstrekkende maatregel waarmee meestal gestart wordt. In deze brief wordt dus het verzoek om de inbreuk op het recht (auteursrecht, octrooirecht, handelsrecht of welk recht dan ook) te staken én gestaakt te houden. Wanneer hierdoor inderdaad de inbreuk wordt gestaakt dan hoeft niet worden overgegaan tot een gerechtelijke procedure en kan u dat veel geld schelen. Een brief die is geschreven door een advocaat maakt meer indruk en laat de tegenpartij zien dat het u ernst is.
Wat als een waarschuwing of sommatie niet helpt?
Als een waarschuwing of sommatie niet helpt dan kunt u een kort geding aanspannen. Een advocaat is hierbij niet wettelijk verplicht maar wel heel fijn, omdat deze weet waar hij het over heeft en hoe een kort geding in zijn werk gaat.
Wilt u meer weten over inbreuk op auteursrechten, of over inbreuk op rechten in het algemeen, neem dan contact op met een van onze advocaten voor advies of hulp.