De Wet Auteurscontractenrecht
Sinds 2015 bestaat de Wet Auteurscontractenrecht (Wet ACR). Doel van de Wet ACR:
- De contractuele positie van auteurs en uitvoerende kunstenaars verstevigen ten opzichte van de exploitanten van hun werk
- De verdienmodellen van zelfstandige makers verbeteren
Op 7 juni 2021 zijn een aantal bepalingen uit deze wet, vanwege de Europese regelgeving, gewijzigd. Wat deze wijzigingen in de Wet Auteurscontractenrecht betekenen voor u als maker en wanneer er bij deze wijzigingen sprake is van inbreuk op een auteursrecht, leest u hieronder.
Welke aanpassingen zijn er bij de Wet Auteurscontractenrecht vanaf 7 juni 2021
De aanpassingen die sinds 7 juni 2021 van kracht zijn bij de Wet Auteurscontractenrecht zijn vooral gedaan om het auteursrecht te moderniseren. Er wordt, door de aanpassingen, meer rekening gehouden met de digitale samenleving. De positie van de makers wordt sterker en bovendien hebben de aanpassingen ook gevolgen voor regelingen over filmwerken in de Auteurswet.
Het toepassingsbereik
Het toepassingsbereik van de Wet ACR is op een aantal punten verruimd, maar tegelijkertijd ook op een aantal punten beperkt. De Wet ACR was eerst alleen geldig voor overeenkomsten waarbij verlenging van de exploitatiebevoegdheid met betrekking tot het auteursrecht het hoofddoel was. Denk hierbij aan licentie overeenkomsten. In de nieuwe Wet ACR is het voldoende dat de exploitatiebevoegdheid ‘het doel’ is. Bijvoorbeeld voor een bredere samenwerkingsovereenkomst tussen verschillende partijen, waarbij een gebruikslicentie wordt verleend aan een andere partij. De nieuwe Wet ACR is niet van toepassing op overeenkomsten met collectieve beheersorganisaties. Denk hierbij aan BUMA en SENA. Deze worden nu specifiek vastgelegd in de Auteurswet. Ook overeenkomsten over computersoftware vallen buiten de nieuwe Wet Auteurscontractenrecht.
Billijke vergoeding
Op uw werk rust auteursrecht. Dit maakt dat, om uw werk te mogen publiceren, een uitgever toestemming van u nodig heeft. Voor het verlenen van die toestemming heeft u recht op een billijke vergoeding. Welke vergoeding billijk is, wordt hier niet bij gezegd. De vergoeding moet volgens de nieuwe Wet Auteurscontractenrecht passend en evenredig zijn voor de overgedragen exploitatierechten.
Bestseller bepaling
Volgens de bestseller bepaling heeft een auteur recht op een aanvullende vergoeding als blijkt, dat de vergoeding die is ontvangen, niet in verhouding staat met de opbrengst van zijn of haar werk. Denk hierbij aan een boek dat is geschreven en waarvoor een bepaald bedrag is betaald, waarna het boek een bestseller blijkt te zijn en de opbrengst vele malen hoger is dan werd verwacht. Door de nieuwe Wet auteurscontractenrecht kan de maker nu de bestseller bepaling inschakelen zodat een hoger bedrag kan worden geëist. Bovendien is het, door de nieuwe Wet ACR, ook mogelijk de bestseller bepaling tegen de (sub) licentienemer in te roepen. In de praktijk is het namelijk niet altijd de directe exploitant die de onevenredige winst maakt.
Algemene Transparantieplicht is geheel nieuw in de Wet ACR
De nieuwe Wet Auteurscontractenrecht heeft de ‘transparantieplicht’ in het leven geroepen. Dit houdt in dat de exploitant jaarlijks een overzicht moet sturen naar de maker van het werk. Hierin moet vermeld worden:
- De exploitatiewijze
- De gegenereerde inkomsten
- De verschuldigde vergoeding. Hierdoor krijgt de maker een goed beeld van de exploitatie van zijn werk. Dat kan ervoor zorgen dat er minder conflicten komen tussen exploitanten en makers van de werken. Of de exploitant ook een overzicht moet sturen naar de maker wanneer er een lumpsum (eenmalige vergoeding) wordt betaald, is nog niet duidelijk. Het vergt nogal wat werk van de exploitant en om extra werk tegen te gaan wordt vaak een lumpsum afgesproken. Maar door een overzicht achteraf, kan de maker van het werk wél controleren of het bedrag dat is ontvangen, passend en evenredig is. Bij overdracht van rechtsopvolger van de exploitant gaat de transparantieplicht óók over. Dat geldt dus ook voor alle (sub)licentienemers!
Non-usus bepaling
De Non-usus bepaling regelt dat:
- De maker van een bepaald werk, de exploitatie overeenkomst geheel, of gedeeltelijk, kan ontbinden als de exploitant niet, niet genoeg, of niet binnen een redelijke termijn, exploitatie-inspanningen verricht.
De maker heeft deze bevoegdheid niet direct tot zijn beschikking, maar moet de exploitant wel eerst een redelijke termijn geven om het werk alsnog te exploiteren. De exploitatie moet vervolgens uitblijven binnen deze termijn. Wanneer de overeenkomst wordt ontbonden, krijgt u ook alle rechten of afgegeven licenties terug.
Slotsom
Door de aanpassingen in de Wet Auteurscontractenrecht is het auteursrecht op meerdere vlakken verbreed, vooral als het gaat om films. Ook worden auteurs en uitvoerende kunstenaars beter beschermt tegenover exploitanten. Alle makers hebben nu recht op een billijke vergoeding. De bestseller bepalingen worden toegankelijker én kunnen ook worden gelegd bij (sub)licentienemers als die ook een evenredige winst hebben genoten. Daarnaast wordt de transparantieplicht ingevoerd. Hoe dit alles zich ontwikkelt, is nog wel de vraag.
Wilt u weten of – en hoe de bovenstaande wijzigingen in het auteurscontractenrecht op u van toepassing zijn? Of bent u op zoek naar een advocaat die u kan adviseren bij een lopende overeenkomst of kan helpen bij het opstellen van een nieuwe exploitatie overeenkomst, neem dan vrijblijvend contact op met onze specialisten op dit gebied.